The Waste Land

Συνάντηση της Λέσχης Ανάγνωσης του ΜΕ.Λ.ΟΜΑ. εχθές.

Διαβάσαμε την «Έρημη Χώρα» του T.S.Eliot.

Ερωτήματα διάφορα:
Τί σημαίνει ανάγνωση; Και μάλιστα, τί σημαίνει ανάγνωση ποίησης; Διαφέρει από την ανάγνωση του πεζού λόγου;

Τα οποία ερωτήματα βεβαίως μας οδηγούν στο τί σημαίνει ποίηση. Είναι ο Μπέκετ ποίηση; Είναι ο Τζόις ποίηση;

Αλλά και ερωτήματα περί του ελιτισμού του Eliot. Αν δηλαδή κάποιοι από εμάς -μιλάμε εδώ για μάλλον εκπαιδευμένους και υποψιασμένους αναγνώστες-, αν λοιπόν κάποιοι από εμάς αδυνατούμε όχι μονάχα να τοποθετηθούμε επί της «Έρημης Χώρας», μα και να την αισθανθούμε, να νιώσουμε το ρυθμό της, να επικοινωνήσουμε μαζί της έστω σε ένα επιφανειακό επίπεδο, αν την διαβάζουμε μονάχα ως ένα "heap of broken images" τα οποία όμως δεν μας λένε τίποτε, αλλά μάλλον ανούσια και βαρετά μας φαίνονται, τότε σε ποιους απευθύνεται το κείμενο αυτό; Αφορά μονάχα τους ποιητές και ίσως κάποιους φιλολόγους; Είναι απλώς ένα κείμενο αναφοράς για όσους μελετούν τον μοντερνισμό ή τον Eliot ή .... κλπ κλπ; Θα την διάβαζε ο σημερινός αναγνώστης, αν δεν έφερε το ειδικό φορτίο που ονομάζεται Eliot και Νόμπελ κλπ κλπ κλπ; Θα της έδινε σημασία ο ποιητής ή ο φιλόλογος αν την έβλεπε αναρτημένη σε ένα τυχαίο blog κάποιου ανώνυμου μπλόγκερ;

Φυσικά και κάποιοι απόλαυσαν την ανάγνωση. Συγκινήθηκαν. Ο Eliot τους έμοιασε απολύτως σημερινός. Να βλέπει την αγονία αυτού που όλοι ζούμε, να την αναγνωρίζει από απόσταση ενός σχεδόν αιώνα, εκείνος, ο εξόριστος ποιητής ή ο προφήτης Τειρεσίας ή ο πνιγμένος ναύτης με τα θρυμματισμένα κόκκαλα ή η μοναχική γραμματέας με το TV dinner και το διεκπεραιωτικό σεξ. Περσόνες που χρησιμοποιεί ο Eliot, ιστορίες που λέει, να ξεκινούν από την εποχή που ο κεραυνός μιλούσε και έπλαθε τον κόσμο, για να φτάσουν μέχρι το αποστεωμένο Λονδίνο της μοναξιάς, της αποξένωσης, της απόγνωσης, της μόλυνσης των ψυχών, των νεκρών του πολέμου, της έλλειψης της όποιας ελπίδας και πίστης.

Ψάξαμε να βρούμε κι αν ο μοντερνισμός έχει τελειώσει, αν έχει πράγματι υπάρξει ο μεταμοντερνισμός, ή αν αναμασούμε και ξαναψάχνουμε όλα εκείνα που απασχόλησαν τους φωτισμένους και παθιασμένους δημιουργούς των αρχών του προηγούμενου αιώνα. Μήπως οι κατηγοριοποιήσεις αυτού του είδους είναι μονάχα για να εξυπηρετούν τους φιλολόγους; Μήπως μιλάμε πάντα για τα ίδια ζητήματα, ψάχνοντας μονάχα για καινούριους τρόπους να πούμε την ολόδική μας αλήθεια; Μήπως ο Ραμπελαί είναι ένας μοντερνιστής;

Δεν ψάξαμε για νόημα. Αυτό -το ξέρουμε καλά- δεν υπάρχει. Όχι με την έννοια της μίας απόλυτης, καθολικής αλήθειας. Υπάρχουν νοήματα. Όσα και οι αναγνώστες. Ειδικά όταν μιλάμε για αληθινή τέχνη.

Το ζήτημα είναι να θέτουμε ερωτήματα. Και να ψάχνουμε να επικοινωνήσουμε με κείμενα, ανθρώπους, καταστάσεις. Η άσκηση στην αναζήτηση μας παιδεύει να είμαστε στ' αλήθεια ζωντανοί.

Υ.Σ. Ευχαριστώ τη Μελίνα για τον συν-συντονισμό.