Πέμπτη 25 Σεπτεμβρίου 2008

Το τετραγωνικο ΙΙ

Η σημερινή «Καθημερινή» έγραψε για την παράσταση «Νομίζω πως ένα τετραγωνικό σου αρκεί», στην οποία συμμετέχουν με κείμενά τους δύο από τα μέλη της Λέσχης Ανάγνωσης του ΜΕΛΟΜΑ. Μπραβίσσιμο, Νίκη και Θεώνη!!!!


«Νομίζω πως ένα τετραγωνικό σού αρκεί», ο τίτλος της παράστασης, αλλά είναι η μισή αλήθεια. Γιατί οι νέοι ηθοποιοί και επίδοξοι συγγραφείς που παρουσιάζουν τα 19 σύντομα κείμενα στο θέατρο «Επί Κολωνώ» θα μπορούσαν να «απλωθούν» και σε μεγαλύτερο χώρο, έστω και αν το περιορισμένο φουαγιέ παίρνει μέσα από το κέφι, το ταλέντο και την ευρηματικότητά τους τις διαστάσεις μιας κανονικής σκηνής. Η δουλειά, αποτέλεσμα μαθημάτων υποκριτικής με την Ελένη Σκότη (καλλιτεχνική διευθύντρια του «Επί Κολωνώ») και θεατρικής γραφής με τον Ανδρέα Φλουράκη, απέκτησε τη μορφή παράστασης με τη σκηνοθετική επιμέλεια της Αλεξάνδρας Παυλίδου. Κείμενα γλυκόπικρα, με χιούμορ, τρυφερότητα, λοξό βλέμμα στην πραγματικότητα, στρέφονται με ευαισθησία στη ζωή και στις σχέσεις. Οι ηθοποιοί τα υποστηρίζουν και τα αναδεικνύουν, η σκηνοθεσία τα συνθέτει, τους δίνει ρυθμό, ενιαίο ύφος.»

Τετάρτη 24 Σεπτεμβρίου 2008

Βραβείο Αναγνωστών ΙΙ

Το παρακάτω λάβαμε από το ΕΚΕΒΙ.


Αγαπητά μέλη του ΜΕ.Λ.ΟΜΑ.,

Θέλω κατ’ αρχάς να επισημάνω ότι είναι ενδιαφέρουσες και ουσιαστικές οι παρατηρήσεις και οι υποδείξεις σας σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας των Λεσχών Ανάγνωσης όσο και την ακολουθούμενη διαδικασία για το Βραβείο Αναγνωστών.

Στόχος του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου είναι η διάδοση της αναγνωσιμότητας, η οποία «αποδίδει καρπούς» υπολογίζοντας την τάση αύξησης των Λεσχών Ανάγνωσης ανά την Ελλάδα. Ο θεσμός, όπως γνωρίζετε, δεν διέθετε προηγούμενη παράδοση, ανάλογη με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ως εκ τούτου, στον τρίτο χρόνο λειτουργίας τους οι ελληνικές Λέσχες Ανάγνωσης εξελίσσονται εύλογα στη δομή και τη μορφή τους. Στην αισιόδοξη αυτή εξέλιξη συμπεριλαμβάνεται βεβαίως η επιδίωξη συνεχούς βελτίωσης, ο γόνιμος προβληματισμός αλλά και ιδέες όπως η συγκεκριμένη που αναφέρετε γύρω από ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο εκπαίδευσης των μελών στις λέσχες - μέλλει να συζητηθούν οι παράμετροι και οι πρακτικές που θα απαιτηθούν ώστε να υλοποιηθεί έμπρακτα.

Τα αυτά ισχύουν σ’ ό,τι αφορά τη διαδικασία επιλογής και τη συμμετοχή αναγνωστών στο Βραβείο Αναγνωστών. Αν μη τι άλλο, η προώθηση των Λεσχών Ανάγνωσης στη διαδικασία θα συμβάλει στην αμεσότερη, πιο αντιπροσωπευτική επιλογή βιβλίων της πρόσφατης εσοδείας από τους ίδιους τους αναγνώστες. Είναι αυτονόητο ότι το διαβλητό της διαδικασίας, όπως συζητήθηκε στη Θεσσαλονίκη τον περασμένο Μάιο, δεν συσχετίζεται με τη συνεργασία μεταξύ ΕΚΕΒΙ και Λεσχών Ανάγνωσης. Εξάλλου, η συμμετοχή του ευρύτερου αναγνωστικού κοινού είναι δεδομένη. Η ψηφοφορία με ηλεκτρονικά μηνύματα μέσω κινητών τηλεφώνων παραμένει, με το σκεπτικό ότι όλοι οι τηλεφωνικοί αριθμοί ελέγχονται για τη μία και μοναδική ψήφο τους. Το εύρος της «δόλιας ψήφου», προς ενίσχυση του εκδοτικού-εμπορικού συμφέροντος, δεν μπορεί παρά να είναι περιορισμένο ή μηδαμινό.

Οσο δε για τον κατάλογο των υποψηφίων προς βράβευση βιβλίων, είναι εξαρχής σαφές ότι κάθε Λέσχη Ανάγνωσης έχει τη διακριτική ευχέρεια να επιλέξει τα βιβλία για τη «βραχεία λίστα» σύμφωνα με τις αναγνωστικές επιλογές των μελών της, ανεξαρτήτως των τίτλων που επιλέγονται ανά μήνα στο πλαίσιο της κάθε συνάντησης. Σε διαφορετική περίπτωση, θα περιορίζονταν να διαβάσουν μόνον τα βιβλία που εκδόθηκαν τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Εχετε δίκιο και θα προωθηθεί η ιδέα της τακτικής ενημέρωσης των λεσχών με μηνιαία λίστα τίτλων βιβλίων που αναρτώνται στην ηλεκτρονική βάση δεδομένων της ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ.

Σας ευχαριστούμε για την επιστολή μα και για όλα όσα αναφέρετε, αφού αποτελούν χρήσιμες και αξιοποιήσιμες παρατήσεις. Είμαι στη διάθεσή σας ανά πάσα στιγμή, επικοινωνώντας είτε με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο είτε τηλεφωνικώς (210-9200329, 9.00-5.00 καθημερινά, ώρες γραφείου).

Με ευχαριστίες,
Βασίλης Ρούβαλης



--------------------------------------------------------------------------------

Το παρακάτω στάλθηκε στο ΕΚΕΒΙ


Αγαπητέ κύριε Ρούβαλη,

Αρχικά θα θέλαμε να σας ευχαριστούμε για την απάντησή σας στην επιστολή μας σχετικά με το Βραβείο Αναγνωστών από το ΕΚΕΒΙ. Κατά την πρώτη μας φετινή συνάντηση, στη Λέσχη Ανάγνωσης του ΜΕΛΟΜΑ, συζητήσαμε διεξοδικά για τη συμμετοχή μας στη διαδικασία απονομής του βραβείου. Διατυπώθηκαν αρκετές απόψεις, κάποιες μάλιστα πολύ αντικρουόμενες, και τελικά αποφασίσαμε ότι δεν επιθυμούμε να λάβουμε μέρος στην εν λόγω διαδικασία, όπως αυτή ορίζεται, για την τέταρτη απονομή του Βραβείου Αναγνωστών.
Αναγνωρίζουμε και επικροτούμε την προσπάθεια του ΕΚΕΒΙ να δημιουργηθούν και να προωθηθούν οι Λέσχες Ανάγνωσης στην Ελλάδα, μια προσπάθεια που ωφέλησε αναμφίβολα και το ΜΕΛΟΜΑ στην πορεία του. Στόχος της λέσχης μας μεταξύ άλλων είναι το δημιούργημα του έντεχνου λόγου ως έργο τέχνης καλλιτεχνικής αξίας, ως τεκμήριο κοινωνιολογικού χαρακτήρα και ως αντικείμενο μελέτης. Ως εκ τούτου και η ανάγνωση αποτελεί για εμάς, απόλαυση, αποτέλεσμα ανιδιοτελούς ενασχόλησης, εμπειρία ζωής εν γένει και φυσικά παιδαγωγική διαδικασία, και επιδιώκουμε να ασχολούμαστε συνειδητά με το βιβλίο μέσω εντρυφήματος, παίδευσης και συζήτησης. Με γνώμονα αυτά, με προβληματισμό για τον όγκο των βιβλίων που περιλαμβάνονται στη λίστα αλλά και με ανησυχίες και επιφυλάξεις, όπως τις έχουμε ήδη διατυπώσει στην προηγούμενη επιστολή μας, αποφασίσαμε να απέχουμε από τον συγκεκριμένο θεσμό του Βραβείου Αναγνωστών. Ακόμα κι αν κάποιοι από εμάς έχουν διαβάσει ορισμένα απ’ τα προτεινόμενα βιβλία, δεν μπορούμε να ισχυριστούμε ότι το γεγονός αυτό είναι επαρκές για να τα προτείνουμε, καθώς δεν το θεωρούμε δίκαιο απέναντι στους υπόλοιπους δημιουργούς.
Φυσικά παραμένουμε στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε περαιτέρω συζήτηση με έγνοια πάντα την ενίσχυση της ανάγνωσης στην Ελλάδα, και ελπίζουμε να συμβάλουμε ουσιαστικά με τον τρόπο μας –εμείς αλλά και οι υπόλοιπές Λέσχες Ανάγνωσης– στη βελτίωση του θεσμού, ελπίζοντας να αποκτήσει το βιβλίο την αξία που αληθινά τού πρέπει.
Σας ευχαριστούμε και ευχόμαστε καλή επιτυχία στις μελλοντικές σας προσπάθειες.


Με τιμή,
Λέσχη Ανάγνωσης ΜΕ.Λ.ΟΜΑ.


Τρίτη 16 Σεπτεμβρίου 2008

Το τετραγωνικό


"Νομίζω πως ένα τετραγωνικό σου αρκεί" ο τίτλος. Παρουσίαση κειμένων του εργαστηρίου θεατρικής γραφής σε μορφή ζωντανού αναλογίου με ηθοποιούς του studio Νάμα, ο υπότιτλος.

Οι φοιτητές του εργαστηρίου θεατρικής γραφής στο θέατρο Επί Κολωνώ θα δουν τα κείμενά τους να παίζονται. Ο δάσκαλός τους, ο Ανδρέας Φλουράκης, στο πρόγραμμα της παράστασης τονίζει "πως ένας νέος συγγραφέας αποκτά πραγματική ευθύνη των γραπτών του μόνο όταν παρουσιάζονται ενώπιων θεατών".

19 λοιπόν φοιτητές της σχολής παρουσιάζουν τα κείμενά τους σε ένα σπονδυλωτό έργο, υπό τη σκηνοθεσία της Αλεξάνδρας Παυλίδου, τη δραματουργική επεξεργασία της Μαρίας Τρανού και την καλλιτεχνική επιμέλεια της Ελένης Σκότη. Στο φουαγιέ του θεάτρου Επί Κολωνώ, για δύο ακόμα τριήμερα (18-20/9 και 25-27/9/08 στις 21.30).


Πέρα από την υποστήριξή μας σε τέτοιες προσπάθειες, εμείς θα πάμε και για έναν ακόμα λόγο: για να παρακολουθήσουμε τις σκηνές "Η χαρουπιά" και "Φλερτ" της Θεώνης Δέδε και της Ανδρονίκης Μαστοράκη αντίστοιχα, δυο αγαπημένων μελών της ομάδας μας...
Εικόνα: Στέφανος Ρόκος, Ιφιγένεια 1999

Πέμπτη 11 Σεπτεμβρίου 2008

Αυτή η Οιδίπα είναι λίγο χαζοβιόλα;


Διάβαζα τις τελευταίες ημέρες τη «Συλλογή των 49 στο σφυρί» του Τόμας Πίντσον. Στο πλαίσιο της προετοιμασίας μου για τον συντονισμό της συζήτησης επί του εν λόγω βιβλίου (μαζί με τη Νίκη, φυσικά) στη Λέσχη Ανάγνωσης του ΜΕΛΟΜΑ, είχα κατεβάσει από τη βιβλιοθήκη μου μία ντάνα θεωρητικών κειμένων για να δω τους διάφορους τρόπους με τους οποίους θα μπορούσε να ειδωθεί το μυθιστόρημα του Πίντσον.

Και μετά διάβασα αυτά γράφει ο φίλος badpupil στο blog του (http://badpupil.blogspot.com/2008/09/119.html).


«Οι βασικές ανάγκες δεν θεραπεύονται σ’ αυτόν [τον σύγχρονο Δυτικό] κόσμο. Ικανοποιούνται πρόχειρα, γρήγορα, επιδερμικά: fast-food, fast-fuck, fast-read, fast-die κ.λπ. Στο μεταξύ οι φαντασιακές ανάγκες απορροφούν όλο και μεγαλύτερο μέρος της ζωής.

[...]

Φτάσαμε έτσι στο σημείο εκατομμύρια άνθρωποι στον Δυτικό κόσμο να χάνουν τη βούληση για ζωή: αρνούνται να ξέρουν, να συμμετέχουν, να σκέπτονται, να πονούν, αρνούνται ακόμα και να πεθάνουν. Αποξενώθηκαν από τις βασικές ανάγκες σε τερατώδη βαθμό. Εθίστηκαν να ζουν φαντασιώνοντας την ικανοποίηση των βασικών αναγκών ως μια ακόμα αγορά, κατάκτηση, αποθησαύρισμα, ανταλλακτική αξία. Εκατομμύρια άνθρωποι στον Δυτικό κόσμο βιώνουν μια, τρομακτική σε έκταση, μεταφυσική υπέρβαση των βασικών τους αναγκών. »

Και σκέφτηκα πως ΝΑΙ αυτόν ακριβώς τον κόσμο περιγράφει ο Πίντσον και γι΄αυτό ακριβώς ένιωθα να σφίγγεται το στομάχι μου, άρρωστη να περιφέρομαι κάθε που έκλεινα το βιβλίο του. Δεν υπάρχει νόημα, δεν υπάρχουν σχέσεις, δεν υπάρχει γλώσσα, δεν υπάρχει επικοινωνία. Άρα; Άρα ποια είναι η λύση; Αν αυτή είναι η αλήθεια του σύγχρονου δυτικού ανθρώπου, τότε πώς μπορεί να βγει από αυτόν τον φαύλο κύκλο κατανάλωση-δουλειά-κατανάλωση; Μπορεί να βγει;

Και τότε έφτασε στο mail box μου το ερώτημα ενός μέλους της Λέσχης του ΜΕΛΟΜΑ:
«Αυτή η Οιδίπα είναι λίγο χαζοβιόλα; »

Στην αρχή γέλασα - υστερικά.

Αλλά γρήγορα κατάλαβα ότι ναι η Οιδίπα είναι πράγματι λίγο χαζοβιόλα. Όπως κι εγώ κι εσύ και όλοι μας. Αυτό που μου/σου/μας συμβαίνει είναι επειδή έχουμε χαζέψει. Αν όλοι παραδεχόμαστε ότι είμαστε πιόνια στα χέρια της διαφήμισης και του lifestyle, γιατί επιτρέπουμε να μας συμβεί; Μήπως έχουμε πια γίνει αληθινά κουτοί; Γιατί ζούμε με τον τρόπο που κάποιοι μας λένε να ζούμε, αν αυτός ο τρόπος δεν μας οδηγεί σε κάποια μορφή ευτυχίας;

Μάλλον δεν θα έχω τις θεωρίες της λογοτεχνίας στο πλάι μου, στη δεύτερη ανάγνωση του Πίντσον. Μάλλον θα τον ξαναδιαβάσω μέσα από τη ματιά της δικής μου ζωής. Αν δεν έχει κάτι να πει για τη δική μου ζωή, τότε γιατί θα πρέπει να με αφορά; Και μάλλον θα τον διαβάσω ήσυχα, προσπαθώντας να τον αφουγκραστώ, να συναντηθώ μαζί του.

Μάλλον θα προσπαθήσω να γίνω παλιομοδίτισσα, να αγαπήσω, να δωθώ, να ρισκάρω, να ζήσω και να πεθάνω σε χρόνο αργό, «σε χρόνο Jane Austen», όπως έλεγα σε κάποιο ποίημα που δεν εκδόθηκε ποτέ .

Και μάλλον θα πάρω τους φίλους μου και τον αγαπημένο μου να πάμε μια βόλτα για ουζάκια.

Ίσως έτσι κάτι να αρχίσει να αλλάζει. Αλλιώς η Οιδίπα θα είναι όντως μια χαζοβιόλα. Κι εγώ, φυσικά, μαζί της.

Τρίτη 9 Σεπτεμβρίου 2008

Θάνατος στη Βενετία




" Ένα αξιόλογο έργο τέχνης, για να μπορέσει να ασκήσει μια πλατειά και βαθειά επίδραση, έχει ανάγκη απ΄την ύπαρξη μιας μυστικής συγγένειας ή ακόμα μιας συνταύτισης, ανάμεσα στην προσωπική μοίρα του δημιουργού του και ολάκερης της σύγχρονης γενιάς του."

Ο Τόμας Μαν κατεβαίνει στον Άδη. Αλλά έναν Άδη χαράς, γαλήνης, ηρεμίας, επιτέλους πληρότητας. Όχημα, φυσικά, η ομορφιά. Αυτή είναι "ο δρόμος που μας οδηγεί απ΄το αισθητό στο πνεύμα.". Η ομορφιά η καθαρή τον οδηγεί. Σ΄αυτήν αφήνεται ευτυχισμένος, κολυμπώντας ενάντια σε κάθε -μέχρι τότε- βεβαιότητα της ζωής του. Ο αφηγητής, ο γεμάτος λόγια που ποτέ δεν ξεστομίζει, βρίσκει αυτή η ομορφιά εντελώς απτή στο πρόσωπο του νεαρού Τάτζιο.

Ναι, τον ερωτεύεται, και ναι αφήνεται στον θάνατο ευτυχισμένος που αγάπησε αυτό το αγόρι. Η απόλυτη χαρά. Το παραμύθι. Το δόσιμο στο αχανές του τίποτε. Το ευτυχές δόσιμο. Το τελειωτικό.

Ο Μαν ονειροβατεί μαζί με τον αφηγητή του. Στη γοητεία και τη βρώμα της Βενετίας. Στην ύποπτη καθαρότητα και την ηδονική αρρώστια. Συνομιλεί με τον Πλάτωνα και τον Σωκράτη, περί θεού, τέχνης, μορφής, ομορφιάς, ζωής. Ταυτοχρόνως όχι μονάχα εκφράζει, αλλά δείχνει, την δική του άποψη περί λογοτεχνίας. Γιατί γράφουμε, πώς γράφουμε, γιατί δεν μπορούμε παρά να γράφουμε. Κι αν αυτά αρκούν για να δημιουργήσουμε καλλιτεχνικό έργο.

Κείμενο ονειρικό, ποιητικό, ήσυχο, τρομακτικό. Σαν ναρκωτικό. Σαν βύθιση στα νερά της Βενετίας. Σαν καλότυχος θάνατος.

Υ.Σ. Αναρωτιέμαι πώς και αυτό το ομοφυλοφιλικό και παιδοφιλικό κείμενο δεν απαγορεύτηκε, δεν λογοκρίθηκε, αλλά αντίθετα γνώρισε μεγάλη επιτυχία. Κυκλοφόρησε το 1912. ("Ο εραστής της Λαίδη Τσάτερλυ" κυκλοφόρησε το 1928 και ο καημένος ο Λώρενς πέρασε τη ζωή του στα δικαστήρια να υπερασπίζεται το έργο του.) Μήπως επειδή η ερωτική σχέση στον Μαν δεν γίνεται ποτέ σεξουαλική; Η ματιά του πρωταγωνιστή είναι σίγουρα ηδονοβλεπτική. Απλώς δεν τολμά να προχωρήσει παραπέρα. Ίσως να πρόκειται για περίπτωση όπως του Παπαδιαμάντη, που "άγιασε" παρά τα τόσα και τόσα κοριτσάκια που ερωτοβόλα κυκλοφορούν στα διηγήματά του. Ίσως...

Τετάρτη 3 Σεπτεμβρίου 2008

Τζ. Μ. Κούτσι, Τα χρόνια του σιδήρου

Η αγωνία μιας ηλικιωμένης γυναίκας στο πρόθυρα του τέλους της,
που έχει να αντιπαλέψει την προσωπική απώλεια ζωής σε ένα περιβάλλον ερημιάς καθώς οι συναισθηματικοί δεσμοί, με αυτό που αποκαλεί επέκταση της ζωής της, την κόρη της, έχουν υποστεί τις επιπτώσεις της μακρόχρονης απόστασης (η κόρη έχει εγκαταλείψει την πατρική εστία και πατρίδα με την αποδοχή της μάνας) και το ευρύτερο της περιβάλλον είναι σαθρό και απογυμνωμένο από όποια συναισθηματική χροιά, καθώς το καθεστώς του απαρχάϊντ στην Νότια Αφρική περιβάλλει τα πάντα με βρωμιά.
Μέσα στη βρωμιά πρέπει να αφήσει την ψυχή της και η Κάρεν, μια γυναίκα παιδευμένη στον Δυτικό ουμανισμό, καθηγήτρια κλασσικής φιλολογίας. Από την πρώτη μέρα που μαθαίνει για το επερχόμενο τέλος της προσπαθεί σχεδόν ανεπαίσθητα και σαν να είναι όλως τυχαία, να υφάνει δεσμούς που θα επιτρέψουν στην ψυχή της να παρέλθει αγγιγμένη, έστω και στα ακροδάχτυλα, από τις απαλές φτερούγες ενός άγγελου προστάτη που, έστω την ύστατη στιγμή, θα μαλακώσει την αγριάδα του σιδήρου που την περιβάλει, θα δώσει ύπαρξη στο ανθρώπινο και θα μετουσιώσει την βρωμιά, για να μπορέσει να κάνει την έξοδό της.
Ρεαλιστική η γραφή του Κούτσι, αλλά ο πυρήνας έχει έντονα στοιχεία συμβολισμού. Ο κύριος Βερκέιγ, ένα απόβρασμα, στεγνό, βρωμερό, απογυμνωμένο σχεδόν από οτιδήποτε ανθρώπινο, πιθανώς να αντιπροσωπεύει την κατάσταση της Νότιας Αφρικής ή να αντικατοπτρίζει ένα από τα παιδιά που γέννησε το απαρχάϊντ. Την ακολουθεί και τον ακολουθεί ψωμοζώντας με ελάχιστα ανθρώπινα και η Κάρεν ενίοτε τον εκπαιδεύει, τον προετοιμάζει να γίνει ο Ερμής του ημερολογίου της προς την κόρη της.
Η κόρη της, γέννημα της Κάρεν, η επέκτασή της, έφυγε από την δυσωδία και έτσι το μέρος του μέλλοντος της έδωσε τέρμα στη βρώμα της. Παρά ταύτα την κόρη, παρότι απούσα, επιλέγει να την κάνει κοινωνό των συμβάντων. Η λήθη ναρκώνει. Η Κάρεν στην προσπάθεια της να βρει ψήγματα ανθρώπινης καθαρότητας (όχι με τη δογματική ματιά του ουτοπικού καθαρού, αλλά απλά της ανθρώπινης ενσυναίσθησης) γύρω από τον κόσμο που την περιβάλλει, επιλέγει τον απόκληρο του καθεστώτος καθώς στη Φλόρενς, την έγχρωμη οικιακή βοηθός της, το γιο της και το φίλο του (ατσάλινοι αυτοί, παιδιά του πολέμου, φτιαγμένα όμως από σάρκα που σχίζεται από τα βόλια και τρέχει πηχτό το αίμα τους μουλιάζοντας τα πόδια της Κάρεν) δεν μπορεί να βρει αγαλλίαση η παλλόμενη πριν το τέλος ψυχή της.
Κάποια σημεία παραπέμπουν στο μελό και στιγμιαία αδυνατίζουν το κείμενο από την δεινότητα του. Στις πιο πολλές στιγμές του όμως είναι ένα καλά και με ευαισθησία δουλεμένο έργο που αποτυπώνει την προσωπική υπαρξιακή αγωνία που εμπλέκεται στα γρανάζια ενός χυδαίου συστήματος και κραυγαλέα μεγεθύνει την αγωνία της ύπαρξης.Μια ανησυχία διακατέχει τον αναγνώστη για την όποια δυσωδία γύρω του.

Τί είδε ο Κινέζος;


Διαβάζω τα παρακάτω σε σημερινό άρθρο της κυρίας Σελλά στην «Καθημερινή»:

«Στο ελληνικό περίπτερο, καλόγουστο, λειτουργικό και ευρύχωρο, η σύγχρονη Κίνα είχε μια ακόμα επαφή με τη σύγχρονη Ελλάδα, μέσα από τα αναγνωρίσιμα στοιχεία του παρελθόντος.

Ετσι, οι Κινέζοι επισκέπτες φωτογραφίζονται φανατικά μπροστά από ένα αντίγραφο της Αφροδίτης της Μήλου ή από ένα κοστούμι αρχαίας τραγωδίας που εκτίθεται στο περίπτερο, παρακολουθούν γοητευμένοι την ταινία «Ζορμπάς» με κινεζικούς υπότιτλους ή ξεφυλλίζουν αχόρταγα τα βιβλία αρχαίου πολιτισμού. Οι περισσότεροι Κινέζοι αυτό ξέρουν από την Ελλάδα: τον αρχαίο πολιτισμό. Ομως, ειδικά μετά τους Ολυμπιακούς, σαν να ξεπέρασαν την εσωστρέφεια. Επιζητούν επαφή, επικοινωνία, αλληλεπίδραση. Αντιγράφουν με θετικό τρόπο ό,τι μπορεί να τους φέρνει πιο κοντά στον σύγχρονο κόσμο.
[...]

Η σύγχρονη Ελλάδα έχει κάνει πολλά βήματα επαφής και σύνδεσης με τη σύγχρονη Κίνα (μέχρι και δύο σουβλατζίδικα άνοιξαν φέτος στο Πεκίνο).»



Αναρωτιέμαι αν η σύγχρονη Ελλάδα έχει να δείξει την Αφροδίτη της Μήλου, τον Ζορμπά και τα σουβλατζίδικα. Ή αν τέλος πάντων έχει να δείξει αυτά και μόνο αυτά.


Δεν παράγουμε πια πολιτισμό; Αν ναι, ίσως είναι καλύτερη η σιωπή.


Παράγουμε πολιτισμό; Αν ναι, γιατί δεν προβάλλεται; Φόβος; Βαρεμάρα; Εμπορικά συμφέροντα;


Εκείνο που διαπιστώνω είναι ότι οι «αρμόδιοι» συχνά δεν αγαπούν αυτό για το οποίο είναι αρμόδιοι. Και αναρωτιέμαι: ο χαμός που έγινε για τη «Μήδεια» φέτος το καλοκαίρι θα γινόταν για κάποιο βιβλίο;

Υπάρχει έγνοια για το βιβλίο; Μήπως τελικά είναι καλύτερη η σιωπή; Ή η οργή; Δεν ξέρω.






Τρίτη 2 Σεπτεμβρίου 2008

Μίχαελ Έντε, Ιστορία χωρίς τέλος


Στο αίθριο των εκδόσεων Μεταίχμιο, το μυθιστόρημα του ΜΙΧΑΕΛ ΕΝΤΕ μάς παρέσυρε σε μια συζήτηση για τις βασικές ιδέες του βιβλίου—το παιχνίδι μεταξύ καλού και κακού, η φιλία, η μνήμη, η αγάπη ως παράγοντες επαναφοράς μιας ισορροπίας που χάθηκε από την αλόγιστη χρήση της εξουσίας—, και μας ανάγκασε στον ορισμό θεμελιωδών εννοιών: πού σταματά η φαντασία του συγγραφέα και πού ξεκινά εκείνη του αναγνώστη σε κάθε αναγνωστικό ταξίδι, τί είναι τελικά φαντασία και τί είναι εκείνο που ο συγγραφέας ονομάζει «Τίποτα», τί είναι παραμύθι και ποια αρχέτυπα της ανθρώπινης ύπαρξης ξεσκεπάζονται αν τραβήξουμε το νήμα της παραμυθίας ώς την αρχή του... Ήταν μια ατέλειωτη συζήτηση. Και ίσως αυτές ακριβώς τις συζητήσεις να είχε στο μυαλό του ο συγγραφέας όταν έγραφε την ΙΣΤΟΡΙΑ ΧΩΡΙΣ ΤΕΛΟΣ.